Wspólnoty L'Arche w Polsce
Historia wspólnot L’Arche w Polsce sięga lat 80-tych. Pierwsza, Wspólnota w Śledziejowicach powstała w 1981 roku, trzy miesiące przed ogłoszeniem stanu wojennego. Inicjatywa pochodziła od Małych Sióstr Karola de Foucauld, z których jedna miała rodzoną siostrę z niepełnosprawnością intelektualną. Grunt, na którym powstał pierwszy dom był darem Archidiecezji Krakowskiej. W roku 1989, od kiedy w Polsce oddolnie mogły powstawać organizacje pozarządowe, wspólnota uzyskała osobowość prawną. W 1994 r powstała Wspólnota w Poznaniu jako jeden z owoców środowiska wspólnot „Wiary i Światła”. Kolejny był Wrocław – rok 1992, to owoc inicjatywy pochodzącej z parafialnej grupy wsparcia osób z niepełnosprawnością na Karłowicach i świeckiej wspólnoty „Duży Dom” opartej na duchowości Karola de Foucauld. Wspólnota w Warszawie ma także swoje korzenie w działalności „Wiary i Światła”, a jej bezpośrednim impulsem powstania był duchowy testament rodziny Joanny Garlickiej. Kolejną wspólnotą jest Gdynia, którą od kilku lat niezależnie nosiły w sercu różne osoby: i te, które chciały zrobić coś dobrego; i byli asystenci, którzy po czasie zaangażowania we wspólnotach, powrócili w okolice Gdyni; i osoby z niepełnosprawnością, które miały swoje marzenia o dorosłości. Grupa inicjatywna uzyskała status projektu wspólnoty w 2018 r. Przybyli już pierwsi asystenci i wspólnota przygotowuje się na przyjęcie osób z niepełnosprawnością do pięknego, nowego domu. Najmłodsze polskie wspólnoty powstały w Bydgoszczy i w Opolu. Obie grupy uzyskały w grudniu 2021 roku status projektu wspólnoty.
Określenie czym jest Wspólnota L’Arche, zależy od perspektywy, z jakiej się na nią patrzy. Każda wspólnota jako żywy organizm ma kilka wymiarów:
- wymiar organizacyjno-prawny, w którym w Polsce wspólnota to oddział pozarządowej organizacji pożytku publicznego – Fundacji L’Arche, a na poziomie międzynarodowym Międzynarodowej Federacji l’Arche, która jest fundatorem;
- wymiar profesjonalny, w którym wspólnota lokalna jest organizacją pozarządową, działającą na rzecz integracji osób z niepełnosprawnością intelektualną świadczącą usługi terapeutyczno-opiekuńcze jak i pracodawcą dla osób zatrudnionych i miejscem zaangażowania woluntariuszy;
- wymiar interpersonalny, w którym wspólnota to miejsce przynależności dla osób z niepełnosprawnością intelektualną i bez niej, których łączą wzajemne partnerskie relacje;
- wymiar duchowy, w którym wspólnota jest środowiskiem, dzielącym wspólne wartości, przestrzenią wewnętrznej przemiany, wyrastającym z tradycji chrześcijańskiej i charakteryzującym się otwartością międzyreligijną;
- wymiar społeczny, w którym wspólnota to organizacja z misją, której członkowie niepełnosprawnością intelektualną i bez niej współpracują z innymi na rzecz budowania społeczeństwa, w którym jest miejsce dla każdego i każdy jest potrzebny.
Od grupy założycielskiej do wspólnoty zatwierdzonej
Rozwój wspólnot jako członków Międzynarodowej Federacji l’Arche wspólnoty ma kilka etapów
- Początkiem wspólnoty jest zazwyczaj grupa założycielska ludzie czyli, którzy z hojności serca chcą tworzyć miejsce dla osób z niepełnosprawnością intelektualną i budować z nimi trwałe relacje. Grupa nawiązuje kontakt z dyrektorem krajowym L’Arche i podejmuje refleksję nad misją i tożsamością L’Arche, by upewnić się, czy ku takiej wspólnocie chce zmierzać. Kiedy grupa jest ugruntowana w wyborze L’Arche, rozeznaje model wspólnoty, która ma powstać.
- Następnym etapem rozwoju grupy jest rozeznanie sytuacji osób z niepełnosprawnością intelektualną w lokalnym środowisku oraz napisanie planu strategicznego i finansowego. Gdy plan jest zaakceptowany przez struktury krajowe (dyrektora krajowego L’Arche w Polsce i zarząd krajowy), jest rekomendowany do akceptacji przez Międzynarodową Federację l’Arche. Po uzyskaniu akceptacji grupa staje się projektem wspólnoty L’Arche.
- Zatwierdzenie projektu otwiera drogę do utworzenia oddziału lokalnego Fundacji L’Arche, co oznacza powołanie zarządu lokalnego. Grupa wraz z wyłonionym zarządem realizuje wytyczone plany w celu utworzenia konkretnej formy wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Oznacza to często praktycznie pozyskiwanie funduszy, rozpoczęcie budowy obiektu (lub remont) przeznaczonego na wybraną formę funkcjonowania wspólnoty. Na etapie bliskim przyjęciu osób z niepełnosprawnością, zostaje powołany dyrektor, który wraz z zarządem kieruje rozwojem projektu: organizuje spotkania wspólnoty, rekrutuje asystentów, kontaktuje się z władzami, prowadzi proces przyjęcia osób z niepełnosprawnością intelektualną. Kiedy struktury powstającej wspólnoty rozwijają się i umacniają, finansowa sytuacja staje stabilna i nawiązane są relacje ze środowiskiem lokalnym, projekt wspólnoty żyje misją l’Arche, jest to etap wnioskowania o status próbny wspólnoty.
- Ostatnim etapem, gdy wspólnota stabilna i mocno rozwinięta i owocująca jest uzyskanie statusu wspólnoty zatwierdzonej, która ma prawo głosowania na Międzynarodowym Zgromadzeniu L’Arche w sprawach dotyczących całej Federacji.
